Hiệu quả, Uy tín, Chất lượng
Efficiency, Reputation, and Quality
EnglishFrenchGermanVietnamese

Bài học kinh nghiệm cho phát triển thủy điện ở Việt Nam

Ngày 8/11, tại Hội thảo giới thiệu các khuyến nghị của Ủy ban thế giới về Đập do Mạng lưới sông ngòi Việt Nam tổ chức, các chuyên gia, nhà nghiên cứu về thiên nhiên, môi trường, năng lượng… đã tập trung thảo luận và đánh giá về tiềm năng, hiện trạng và kế hoạch phát triển thủy điện ở Việt Nam; những bài học kinh nghiệm về bảo vệ môi trường trong quá trình xây dựng và vận hành dự án thủy điện; đồng thời đưa ra các kiến nghị với các cơ quan chức năng nhằm đảm bảo phát triển thủy điện bền vững. Theo chuyên gia năng lượng Nguyễn Tiến Long – Phó Giám đốc Trung tâm phát triển bền vững tài nguyên nước và thích nghi biến đổi khí hậu, thủy năng đóng vai trò to lớn trong sự phát triển bền vững hơn các dạng năng lượng khác và chiếm khoảng 20% sản lượng điện năng của thế giới. Thủy điện được coi là nguồn năng lượng tái tạo, thải ra rất ít khí nhà kính so với các phương thức sản xuất điện khác. Hiện tổng tiềm năng thủy điện của Việt Nam đạt khoảng 87 tỷ kWh, trong đó thủy điện nhỏ chiếm khoảng 12 – 14 tỷ kWh. Thủy điện có tỷ trọng lớn trong hệ thống điện của Việt Nam và hiện dao động từ 30 – 40%. (năm 2009 là 35%, năm 2011 là 37% và sẽ được duy trì cho tới năm 2015, sau đó giảm xuống còn khoảng 25% vào năm 2025). Ngoài hiệu quả cấp điện, thủy điện còn phòng chống lũ cho hạ du, cung cấp nước và tham gia cắt lũ trên sông Hồng để bảo vệ cho vùng đồng bằng Bắc Bộ… Tuy nhiên, hiện nay công tác quy hoạch, xây dựng và quản lý, vận hành các công trình hồ chứa thủy điện, thủy lợi vẫn còn nhiều bất cập. Đến nay, cả nước đã xây dựng hơn 2.100 hồ chứa có dung tích mỗi hồ từ 0,5 triệu m3 trở lên với tổng dung tích trữ nước gần 41 tỷ m3. Hiện đang xây dựng khoảng gần 240 hồ, tổng dung tích hơn 21 tỷ m3 và trên 500 hồ đã có quy hoạch sẽ được xây dựng trong vài năm tới với tổng dung tích gần 4 tỷ m3… Theo PGS.TS. Lê Bắc Huỳnh (Hội bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam), bên cạnh những lợi ích hiển nhiên ở nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội do khai thác, sử dụng tài nguyên nước các hồ chứa mang lại, thực tế cho thấy do còn nhiều tồn tại, bất cập trong quy hoạch phát triển, trong xây dựng hồ chứa, trong quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng nên hiệu quả tổng hợp các hồ chứa chưa được như thiết kế, thậm chí tiềm ẩn những nguy cơ xảy ra sự cố, mất an toàn, gây lũ nhân tạo, gây hạn hán thiếu nước giả tạo… Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trên là do thiếu sự quan tâm đúng mức, đồng bộ từ giai đoạn quy hoạch tài nguyên nước, quy hoạch hồ chứa đến thiết kế, thi công xây dựng và quản lý vận hành hồ. Hầu hết quy hoạch hồ chứa mới chỉ có đánh giá tác động môi trường mà chưa đánh giá môi trường chiến lược. Đa số các hồ chứa thủy điện vừa và nhỏ đều không bố trí nhiệm vụ cắt giảm lũ cho hạ du trong khi nước ta thường xuyên phải đối mặt với thiên tai lũ lụt trong mùa mưa và hạn hán thiếu nước trong mùa khô… PGS.TS Lê Bắc Huỳnh đề nghị các cơ quan chức năng rà soát toàn bộ các quy hoạch hồ chứa trên lưu vực sông; rà soát nhiệm vụ, quy trình vận hành hiện nay của các hồ chứa và hệ thống hồ chứa, điều chỉnh bổ sung nhiệm vụ phòng, chống lũ và cấp nước cho hạ du, xây dựng và sớm ban hành để thực hiện quy trình vận hành liên hồ chứa cả trong mùa lũ và mùa cạn trên các lưu vực sông... Tại Hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận , đánh giá về tác động môi trường và xã hội của thủy điện ở một số địa phương; quy trình thẩm định dự án thủy điện ở Việt Nam và nội dung đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường; các khuyến nghị của Ủy ban thế giới về Đập để phát triển thủy điện bền vững và rút ra các bài học kinh nghiệm cho phát triển thủy điện ở Việt Nam… Nguyễn Bích Thủy http://www.monre.gov.vn/v35/default.aspx?tabid=428&CateID=5&ID=122582&Code=YLXM122582
Up top